Het beginnen van een verhaal

Een lezer vroeg me om tips hoe je een verhaal moet beginnen. Dat is een goede vraag. Je wilt je verhaal op een spannend punt beginnen, zodat je de lezer kunt boeien en hem pas aan het einde weer loslaat. Dat heet in media res (Latijn voor ‘in (het) midden (van de) zaken’), oftewel midden in de actie .

Het is essentieel om de lezer in de allereerste alinea te boeien. Je kunt midden in een actie of gesprek beginnen (iedereen leest graag dialogen) en je hoeft nog niet alles over het personage en de situatie uit te leggen. Maar je moet de lezer een aantal verhaalvragen voorleggen, zodat ze verder zullen lezen om de antwoorden te vinden.

Ik begon De Studie van Gif met Yelena in de kerker in afwachting van executie, waarbij de bewakers arriveren en haar naar buiten slepen. De lezer wil weten waarom ze daar is en wat er gaat gebeuren, de achtergrond vul ik later in (soms veel later).

Een van de dingen die je kunt doen, is het begin van een aantal boeken lezen die je leuk vond en die in hetzelfde genre vallen als je eigen verhaal. Onderzoek en schrijf op hoe andere auteurs aan hun verhalen zijn begonnen, dat kan een goede richtlijn zijn. Je kunt bijvoorbeeld ook in het gangpad van je plaatselijke bibliotheek of boekhandel gaan zitten en tien tot twintig boeken op de plank doornemen (in jouw genre) en gewoon de eerste alinea’s lezen, kijk welke openingen je interesse wekken en noteer waarom.

Je wilt niet beginnen met een doorsnee dag in het leven…saai. Begin niet met iemand die wakker wordt en zijn dag doorloopt en er dan op pagina 6 achter komt dat hij ontslagen is. Begin met: ‘Je bent ontslagen’, schreeuwde mijn baas zo hard dat het hele kantoor het kon horen. Later kun je de lezer vertellen waarom hij werd ontslagen – maar als ze dat lezen, willen ze meer lezen.

Bepaal op welk moment het leven van je personage verandert van alledaags naar iets nieuws/vreemds/opwindends/engs. Waar ze in een onverwachte situatie terechtkomen of er iets misgaat. Dat punt is je startpunt. Voorbeeld: “De lichten van het paneel flitsten rood en Fred wist dat het vliegtuig neerstortte boven de Arctische zee.”

Ik vind dat Dick Francis (thrillerschrijver) prachtige openingen in zijn boeken heeft. Hier is er een uit zijn boek, Fraude met franje: “Ik heb er vier opgepikt bij White Waltham in de nieuwe Cherokee Six 300 die nooit de kans heeft gekregen om oud te worden. De lichtblauwe bekleding rook nog naar nieuw leer en er was geen kras op de glanzend witte romp. Een leuk vliegtuigje zolang het duurde.”

Zoals je leest, veel verhaalvragen al in dit stukje! Wie zijn de vier personen? Wat is er met het vliegtuig gebeurd?

Dick vertelt het je pas in hoofdstuk 4…