Schrijfoefening actie in verhalen

Tijdens het fantasyfestival Imaginarium in Tytsjerk (bij Leeuwarden) was Fantasy schrijven aanwezig met een kraam en veel informatiemateriaal. Ik was er ook om twee workshops te geven, op basis van mijn nieuwe online schrijfcursus: Actie in verhalen.

De cursus is bedoeld voor schrijvers van fantasy en sciencefiction die hun actiescènes meer realisme en overtuigingskracht mee willen geven. Tijdens de cursus gaat de deelnemer aan de slag met het ontwerpen van eigen wapens en krijgskunst, het realistisch beschrijven van gevechten en hoe mensen, wezens en aliens op geweld reageren. Tijdens de workshops heb ik daar als aandachtspunt uitgelicht hoe je je verhaal, personages en wereld ook tijdens de actie verder kunt ontwikkelen.

Actie toepassen

Actie is leuk, spannend en spectaculair om te lezen en om te schrijven, maar actie om de actie is uiteindelijk saai. En dat terwijl je enorm veel met actie kunt: personages ontwikkelen, de wereld uitbouwen, de plot verder helpen, latere ontwikkelingen voorbereiden.

Als voorbeeld is hier een kort fragment uit mijn verhaal ‘De vernietiging van de jiten’, gepubliceerd in Halloween Horror Verhalen. Hoofdpersoon Anjali – eens was ze een officier (jiten) in het leger van de maharaja – vecht als gladiator tegen een enorme krijger van de Kaeliki-doodscultus. Hij heeft haar bij de keel gegrepen en probeert haar te wurgen.

Training hield haar overeind, de scherpe krijgsconcentratie voorkwam paniek. Haar eigen handen vonden die van hem. Snelle, harde, eindeloos getrainde slagen met haar knokkels en duimgewrichten verzwakten zijn grip op haar keel. Ze wist zich met een ruk half af te wenden en naar adem te happen. Hij bewoog met haar mee en grommend verstevigde hij de wurggreep weer. Anjali bewoog verder opzij en hij stapte log achter haar aan. Ze wist ruimte te creëren en schopte met haar rechterscheen tegen zijn bovenbeen. Zijn bovenbeen deukte in met een luide en brosse knak. Ze voelde het in haar eigen botten. Zijn grip schoot los en hij struikelde achteruit. Anjali kuchte en snakte naar adem terwijl ze van hem weg bewoog. Met haar vingers betastte ze de plekken waar hij haar gegrepen had. Een paar krassen en bloeduitstortingen, en ze zat onder de troep van zijn handen. Haar longen leken in brand te staan en ze hoestte bloed op. Langzaam werd ze zich weer bewust van de opgewonden stemmen, het gejuich in de vechtput. Haar rang die weer gescandeerd werd.

Wat zien we hier, behalve de actie? Allereerst breng ik spanning in het verhaal door de Kaeliki haar bij de keel te laten grijpen: een erg gevaarlijke situatie. Door Anjali daar zo heftig op te laten reageren (ze doet er alles aan om los te komen, want een verwurging – zeker als de bloedtoevoer afgeknepen wordt – is levensgevaarlijk) voeg ik realisme toe. Vervolgens bouw ik aan het personage: ‘Snelle, harde, eindeloos getrainde slagen met haar knokkels en duimgewrichten’ suggereert dat Anjali een vechtexpert is. Daar ga ik nog wat op door met de volgende techniek, een low kick, die zo hard is dat ze zijn been breekt. Daarmee heb ik een plotpunt te pakken: ze schopt wel enorm hard, maar nooit eerder heeft ze daarmee een been gebroken. Verderop wordt duidelijk hoe dat toch kan. Ten slotte bouw ik aan de wereld: er zijn geheime gevechten tot de dood, waarop gewed kan worden en waar een voormalige officier tegenover een aanhanger van de doodscultus kan komen te staan.

Door niet alleen met de techniek van een gevecht bezig te zijn, kun je dus veel meer met je actiescène overbrengen. Let er dus op dat je in je actiescène verschillende aspecten van je verhaal ontwikkelt.

Schrijfoefening

Met die tip in het achterhoofd, stel je de volgende situatie voor: twee jonge geliefden proberen hun relatie stil te houden, maar de strenge vader van een van hen komt erachter. Die stuurt een huurling op de andere geliefde af en ze moeten een duel uit gaan vechten. Leef je in in een van deze vier figuren en stel je voor hoe anders elk van hen zo’n gevecht zal beleven:

• De geliefde die moet vechten (en dat niet dagelijks doet)
• De huurling (die zeer regelmatig vecht)
• De geliefde die toekijkt en vreest voor het leven
• De vader die toekijkt

Door in te zoomen op de psychische staat van je gekozen personage kun je vervolgens een gevecht beschrijven waarmee je veel meer doet dan enkel actie om de actie.