Grimoires en schriftrollen uit oude graftombes: hoe je een toverboek maakt

Fantasyverhalen bevatten vaak toverboeken, ook wel grimoires genoemd. Boeken vol mysterieuze profetieën, gevaarlijke bezweringen of andere duistere zaken. Ze spelen dan ook een belangrijke rol in de meeste verhalen. Maar een goed toverboek is niet makkelijk te maken, daarom ga ik je helpen. Met de achtergrondinformatie en praktische opdracht hieronder heb je in een mum van tijd een prachtig toverboek gecreëerd!
Wil je meer weten over het schrijven van fantasy en aanverwante genres? In de cursus Fantasy in vogelvlucht van docent Tais Teng leer je alles over de verschillende regels en gebruiken die het genre te bieden heeft. Klik hier om je in te schrijven.
Laten we beginnen met een paar voorbeelden
- In mensenleer gebonden boeken, waarbij die met een gevild gezicht als omslag (met dichtgenaaide lippen en oogleden) zijn het meest gewild. Vermijd geschriften die met bloed geschreven zijn. Dat is een teken van amateurisme, omdat bloed beperkt houdbaar is en bovendien gretig door geesten en demonen van de pagina gelikt wordt. Een getrainde magus maakt zijn aantekeningen met een loodstift of een ganzenveer gedoopt in inktvissepia.
- Schriftrollen in het Aramees uit vervloekte woestijntombes.
- Soemerische kleitabletten met spijkerschrift.
- Plakken ijzerhout waarin runen gekerfd zijn met iets dat enkel een trollenklauw kan zijn.

In de literatuur is de de Necronomicon uit de boeken van H.P. lovecraft het bekendste voorbeeld. Een toverboek waarmee je diverse goden en monsters kon oproepen. Het heette ook wel Het Boek van de Dode Namen, en werd volgens de overlevering oorspronkelijk in het Arabisch geschreven en vervolgens in het Grieks vertaald. De schrijver werd na het voltooien door onzichtbare klauwen verscheurd, wat zelfs onoplettende lezertjes toch te denken zou moeten geven…
Lovecraft geeft niet meer dan een paar citaten waarvan de bekendste ‘Ph’nglui mglw’nafh Cthulhu R’lyeh wgah’nagl fhtagn’ is. Vrij vertaald: ‘In zijn citadel te R’lyeh, wacht de dode Cthulhu, verzonken in dromen.’ Het boek bevat verder niet meer dan wat kreten en een paginalange tekst. Als toverboek is dat redelijk pover en daar hebben enkele honderdduizenden liefhebbers wat aan gedaan.
Google Necronomicon zoals ik net deed, en je krijgt ongeveer 3.130.000 resultaten in een halve seconde. Uitgeprint zou dat een van de dikste boeken uit onze geschiedenis opleveren. Paul Harland en ik hadden ons eigen citaat opgemaakt voor Computercode Cthulhu, geheel in de gedragen en best wel hysterische stijl van Lovecraft zelf:
‘Stoor niet Cthulhu’s slaap! Want hij die doden uit hun graf oproept en de worm berooft, hij die het gezelschap van lijkenknagers verkiest boven dat van soepele maagden: zijn slaap kàn zoet zijn en onbezorgd. Doch hij die Cthulhu heeft aanschouwd in al Zijn onmetelijke vreemdheid, hij zal in zoete dromen rusten nimmer meer…’
Het is natuurlijk veel leuker om je eigen toverboek te verzinnen

Mijn persoonlijke grimoire, waaruit ik zo nu en dan citeer, heet de Clavis Infernalis; de Sleutel van de Hel. Ik verzon dat boek voor mijn roman Klauwen van IJs. De bladzijden van de Clavis bestaan uit lagen verkleefde spinrag, terwijl geplette aasvliegen, duizendpoten en schorpioenen de lettertekens vormen. Je begrijpt dat ik nogal zuinig ben op mijn enige exemplaar. Het ziet er ook nogal onsmakelijk uit, zodat de kans klein is dat een inbreker het meeneemt.
Het betere toverboek kan niet zomaar door Jan en alleman geraadpleegd worden. Zodra het geopend wordt door een onbekende hand, groeit het slagtanden en hapt een stel vingers af. Toverboeken van dat soort kwamen in mijn roman De Zee Heeft Tienduizend Muilen voor. Een intussen bekende maar nog steeds effectieve truc is het insmeren van de bladzijden met een snelwerkend vergif. Bij het omslaan van een pagina zal de argeloze dief aan zijn vingertoppen likken om grip op het papier te krijgen. Op die manier krijgt hij het gif binnen en haalt waarschijnlijk het einde van de eerste spreuk niet. Draag dus altijd wegwerphandschoenen als je een onbekend toverboek doorbladert!
Mijn meest gebruikte en beslist handigste toverboek blijft toch Magie voor Dummies uit de Gran Terre-saga. Het werd posthuum geschreven door de meestermagiër Aleister Crowley.
Klassieke toverboeken
Er bestaan natuurlijk ook echte toverboeken. Apuleius schreef met De Gouden Ezel in feite een receptenboek vol bezweringen en ooggetuigenverslagen van de meest wonderbaarlijke magische gebeurtenissen. Voor een beginnende tovenaar is dat boek goud waard. Werk de bezweringen zelf verder uit, weten dat iets kan is de helft van het werk. Bovendien was dat in de tweede eeuw na Christus. Sindsdien hebben we er toch wel iets bijgeleerd?
De Sleutel van Salomo is daarna het oudst bekende toverboek, vol spreuken en handige aanwijzingen van de grote koning zelf. Van de veldheer die de sultan van de djinns versloeg en in een koperen kruik opsloot, valt er vast heel wat te leren. Je kunt er onder meer duivels mee oproepen. Curieus is de mededeling dat de tovenaar vrij van kwaadaardigheid moet zijn en voor de bezwering tot god moet bidden. Is dat misschien een poging om de Inquisitie zand in de ogen te strooien?

Het Voynich Manuscript is ongetwijfeld een van de machtigste toverboeken. Het enige nadeel is dat niemand tot nu toe de tekst heeft kunnen vertalen of de platen heeft kunnen begrijpen. Dat willen ze ons tenminste laten geloven, de geheime heersers van de aarde die geen enkele moeite hebben die spreuken te ontcijferen. Het staat vol bizarre planten en wezens die nergens op aarde te vinden zijn. Sterrenkaarten met sterrenbeelden die niet in onze hemel thuishoren. Kortom, een puzzelboek dat je de rest van je leven kan bezighouden.
De Rode Draak of Grand Grimoire uit 1520 wordt nog steeds door voodoo priesters gebruikt en het Vaticaan vermeld het als ‘aanwezig in de bibliotheek’. Als je het ergens aangeboden ziet, ook al is het maar een beroerde vertaling in het Pools, koop het meteen. Zo’n kans krijg je nooit meer!
De Picatrix uit de elfde eeuw, concentreert zich op Arabische magie en mag op de boekenplank van geen enkele serieuze magister ontbreken. Het vertelt je hoe je ‘een vijand kunt vergiftigen door hem je dromen te sturen of hem aan te kijken met het boze oog. Het leert je hoe je de liefde van een onwillige maagd kunt dwingen, uit de gevangenis kunt ontsnappen of de steek van een schorpioen kan genezen’. Allemaal handige zaken.
Een mooi overzicht met plaatjes vind je híér. Een naslagwerk dat onontbeerlijk is als je met gevallen engelen en andere demonen wilt bezighouden is de Delerium’s realm website waar de belangrijkste demonen netjes op een rijtje staan. Met plaatjes en vaak zelfs hoe je ze moet oproepen.
Terry Brooks heeft in Wenslied van Shannara de Ildatch, een magisch boek met slechte bedoelingen die de wereld corrumpeert. In Harry Potter heb je het dagboek van Marten Vilijn, dat zorgde dat je met een deel van zijn ziel kon praten, ook een leuk gebruik van zo’n boek.
Opdracht: Maak je eigen grimoire
Maak je nu je eigen grimoire in vier eenvoudige stappen. Het mag tegenwoordig best een interactieve computerfile met een .exe toevoeging zijn die elke computer wist die niet van de magister zelf is. Of een e-boek. Iets dat je vast kunt houden, is natuurlijk mooier. Bovendien zijn magiërs bijna altijd fervente verzamelaars die hun werkkamer tot de nok toe volstouwen met opgezette uilen en krokodillen, stoffige schedels en uiteraard boeken, folianten en schriftrollen.
- Vertel om te beginnen hoe je toverboek eruitziet. In mensenleer gebonden is langzamerhand een beetje een cliché, maar wat denk je van een plak geurige bast van de Wereldboom? De schubben van een zeedraak zijn van het prachtigste parelmoer en zo groot als een dienblad. Je tovenaar kan het waarschijnlijk wel bij Alibaba bestellen of anders moet hij toch echt het darknet op.
- Geef het een imposante naam, het liefst in Latijn. Als je Duits gebruikt dan lijkt het meteen mooi wetenschappelijk en betrouwbaarder dan als het in het Italiaans zou zijn. Een foliant met liefdesspreuken is daarentegen weer prima in het Italiaans of Frans.
- Verzin een paar citaten. Hoe je een vuurgeest oproept, of, en dat is een eeuwige favoriet, hoe je de liefde kunt verwerven van iemand die jouw echt helemaal niet ziet zitten.
- Ik had het eerder over ingebouwde boobytraps. Verzin een originele.
Je toverboek wordt authentieker als je het in meerdere verhalen gebruikt. In het beste geval ga je er zelf in geloven en speur je de boekenmarkten af op zoek naar een in drakenleer gebonden boek.
Reacties